Moses Dobruška - Πως άρχισαν όλα
Θέσεις του Στρασβούργου, Νοέμβριος 2023
Πως άρχισαν όλα
Θέσεις του Στρασβούργου
Moses Dobruška
Νοέμβριος 2023
Αν λοιπόν ηττηθήκαμε, δεν έχουμε να κάνουμε τίποτα άλλο απ’ το να ξεκινήσουμε πάλι από την αρχή. Και, για καλή μας τύχη, το πολύ σύντομο ίσως διάστημα ανάπαυλας που μας δίνεται απ’ το κλείσιμο της πρώτης πράξης του κινήματος, ως την έναρξη της δεύτερης, μας δίνει χρόνο για ένα πολύ αναγκαίο κομμάτι δουλειάς: τη μελέτη τόσο για τα αίτια που κατέστησαν αναγκαία την τελευταία εξέγερση όσο και γι’ αυτά που έφεραν την ήττα της.
Engels, Επανάσταση και αντεπανάσταση στη Γερμανία (1851)
1. Αυτή η κοινωνία, την ώρα της εσωτερικής της κατάρρευσης, δεν έχει βρει καλύτερο χαρτί να παίξει απέναντι στους αντιπάλους της, από το να μιμηθεί τη δική τους νέα ηθική της αντικατάστασης. Στην τελική φάση του μηδενισμού, είναι λοιπόν με τους όρους της οικολογίας, του φεμινισμού και του αντι-ρατσισμού που εκφράζεται η καταπίεση. Οι φασίστες, απ’ την άλλη, έχουν την εύκολη δουλειά να παρουσιάζονται ως αληθινοί υπερασπιστές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, των αντι-ηγεμονικών εναλλακτικών και, τελικά, της επανάστασης.
2. Τώρα είναι ο καιρός του φεμινισμού της Barbie και της αριστεράς της Pfizer, των αναρχικών υπέρ της λογοκρισίας και των αυτόνομων υπέρ του ΝΑΤΟ, της εξουσιαστικής οριζοντιότητας, της πράσινης πυρηνικής ενέργειας και του εμβολιαστικού σταλινισμού, των βομβαρδισμών για τα δικαιώματα του LGBTQIA+ και του Αντίπαπα – του Πάπα ο οποίος, όταν πρόκειται για τους μετανάστες, την οικολογία, την κριτική στον καπιταλισμό, τον πόλεμο ή την ιεραρχία, επιστρέφει τον αριστερισμό στην ανοησία του, επιστρέφοντάς τον στην καταγωγική προέλευσή του.
3. Τίποτα δεν είναι πιο σοβαρό και πιο σύγχρονο από τη θεολογία. Η άγνοια για τη θεολογία είναι αυτή που της επιτρέπει να διαιωνίζει τη βασιλεία της, με την αμφίεση της πολιτικής, της οικονομίας, της επιστήμης, της φιλοσοφίας, της λογοτεχνίας, ακόμη και της καθημερινής ζωής. Για να ξεπεράσουμε τη θεολογία, πρέπει να ξεπεράσουμε την άγνοιά μας γι' αυτή. Άθεοι, ακόμη μια προσπάθεια αν θέλετε να γίνετε επαναστάτες!
4. «Τώρα, γινόμαστε μάρτυρες μιας πραγματικής μανίας καθαγιασμού του φεμινισμού, με την κοινωνία να τείνει να υιοθετήσει μια στάση προώθησης [...] Οι τρόποι είναι πολλαπλοί και δόλιοι, και, ενώ δεν το θέλουμε, κινδυνεύουμε να θαφτούμε σε αυτούς και να εξαπατηθούμε. Η ιδιαίτερη ανάγκη των γυναικών για αναγνώριση τροφοδοτείται από ένα κλίμα ενδιαφέροντος και πρακτικών ευκαιριών. Η κοινωνία υποδύεται πως αποδέχεται τις προϋποθέσεις του φεμινισμού χωρίς να αντιλαμβάνεται την εξέλιξη που ξεκαθάρισε αυτές τις ίδιες τις προϋποθέσεις. Βλέπει στον φεμινισμό μια ιδεολογία, με άλλα λόγια μια εξουσία, και ως τέτοια τον σέβεται επειδή επιβεβαιώνει - αντί να θέτει σε κρίση - αυτό που εμείς, αντίθετα, θέλουμε να ανατρέψουμε» (Carla Lonzi, Ecrits, voixd'Italie, 1977).
5. «Ο μεγάλος κίνδυνος θα ήταν να αντικατασταθεί ο μύθος της εργατικής τάξης ως φορέα του μέλλοντος των αξιών με αυτόν της προστασίας του περιβάλλοντος και της υπεράσπισης της βιόσφαιρας, που θα μπορούσε το ίδιο εύκολα να πάρει έναν εξ ολοκλήρου, ολικό, ολοκληρωτικό χαρακτήρα [...] Η βιομηχανία δεν θα ήθελε τίποτα περισσότερο από το να αξιοποιήσει το οικολογικό κίνημα με τον ίδιο τρόπο που αξιοποίησε το συνδικαλιστικό κίνημα για τη δική της διαμόρφωση του κοινωνικού πεδίου [...] Το οικολογικό κίνημα, λοιπόν, κατά τη γνώμη μου, θα έπρεπε να δώσει προτεραιότητα στη δική του κοινωνική και ψυχική οικολογία" (Félix Guattari, Chimères n° 28, 1991-1992).
6. Το εργατικό κίνημα ηττήθηκε επειδή άσκησε κριτική στην αστική κοινωνία με τη ιδιαίτερη δική της γλώσσα — αυτή της οικονομίας. Τη στιγμή αυτή υπάρχουν απερίσκεπτοι που υποκρίνονται ότι αμφισβητούν την κυβερνητική (cybernétique) κοινωνία στη δική της ιδιαίτερη γλώσσα — αυτή της οικολογίας. Αν αυτή η κοινωνία βλέπει με συμπάθεια αυτούς τους ακτιβιστές, είναι μόνο επειδή σκοπεύουν να μας οδηγήσουν σε μια παρόμοια ήττα.
7. Ο οικολόγος συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Kim Stanley Robinson δήλωσε πρόσφατα: «Συναντώ πολλούς τεχνοκράτες κι υπάρχουν κάποιοι που θα ’θελαν να δουν πολύ περισσότερο ακτιβισμό [...] Μεταξύ των τεχνοκρατών, των ακτιβιστών και των μαζικών δράσεων των πολιτών, η συνέργεια και οι συμμαχίες είναι δυνατές». Κανείς δεν συμμαχεί με κάποιον ισχυρότερο χωρίς να μετατραπεί, συνειδητά ή όχι, σε υποτελή του. Το να δρας, κατευθυνόμενος από το ασυνείδητό σου, δε αποτέλεσε ποτέ δικαιολογία.
8. Οι οικολόγοι ακτιβιστές εξαντλούν τους τελευταίους υποκειμενικούς πόρους που έχουν απομείνει, κινητοποιώντας τους άσκοπα εναντίον εκείνων που «εξαντλούν τους φυσικούς πόρους». Όπως και οι «εχθροί» τους, ελάχιστα ενδιαφέρονται για τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται και αναπληρώνονται αυτοί οι πολύτιμοι πόροι: το θάρρος, ο ενθουσιασμός, η εμπιστοσύνη, η γνώση. Ως άλλοι εξορυκτιστές [extractivistes] με τη δική τους μανιέρα, φιλοδοξούν να αναγνωριστούν σαν ισότιμοι συνομιλητές από τις υπόλοιπες μαφίες του εξορυκτισμού [extr/activisme]. [1]
9. Η οικολογία είναι το όνομα ενός προβλήματος, σε καμία περίπτωση μια λύση. Όταν αυτό που καταρρέει είναι ένας πολιτισμός, όταν, επομένως, είναι ο τρόπος με τον οποίο θέτουμε τα προβλήματά μας που έχει γίνει ο ίδιος προβληματικός, δεν υπάρχει καμία «λύση». «Οι οικολόγοι μάς διδάσκουν γιατί και πώς διακυβεύεται το μέλλον της ανθρωπότητας. Αλλά είναι στο χέρι των ανθρώπων και όχι των οικολόγων, να αποφασίσουν για το μέλλον της» (Georges Canguilhem, La question de l’écologie, 1973).
10. Ο λόγος της προόδου επέτρεψε στο Κεφάλαιο να ξεπεράσει κάθε εσωτερική αντίσταση στην λεηλασία που συνεπαγόταν ο εκσυγχρονισμός. Η λειτουργία του δεν είχε να κάνει τόσο με τη νομιμοποίηση όσο με τον αποσυντονισμό. Εξυπηρέτησε όχι τόσο για τους σκοπούς της εξωτερικής όσο της εσωτερικής πεποίθησης. Σήμερα η αποδοτικότητά του είναι σχεδόν μηδενική, αν όχι αρνητική. Κρίνοντας από τα αποτελέσματά της, κανείς δεν μπορεί πλέον να πιστέψει στην πρόοδο. Παραδόξως, είναι ο λόγος της οικολογίας αυτός που ανάλαβε τη θέση του. Με τη βιοοικονομία της και το green new deal της, είναι πλέον η οικολογία αυτή στην οποία το Κεφάλαιο θα αναζητήσει τη δύναμη να συνεχίσει να κάνει αυτό που πάντα έκανε: να κινητοποιεί, να εκμεταλλεύεται, να ρημάζει, να μακελεύει, να παράγει. Ο λόγος της οικολογίας δεν είναι αυτός που παρά την ύπαρξή του όλα συνεχίζονται όπως πριν, αλλά αυτός που επιτρέπει τη διαιώνιση του business as usual και το βάθεμα της καταστροφής. Είναι, λοιπόν, στο όνομα της οικολογίας που θα έχουμε, στο μέλλον, βιοτεχνολογίες, πυρηνικά και γεωμηχανική.
11. Ο τελευταίος τρόπος που έχει βρει αυτή η κοινωνία για να φιμώσει τις γυναίκες είναι να τους επιτρέπει να μιλούν μόνο ως «εμείς οι γυναίκες». Ο αντιφεμινισμός επιτυγχάνεται ως φεμινισμός με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που ο αντι-περιβαλλοντισμός επιτυγχάνεται ως περιβαλλοντισμός.
12. Η παρούσα κοινωνική κατάσταση είναι μια κατάσταση παραισθητική. Οι ψυχοπαθολογικές κατηγορίες έχουν γίνει οι πιο κατάλληλες για την πολιτική ανάλυση· το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να τις αναζητήσουμε οπουδήποτε αλλού εκτός από το DSM. Η πανταχού παρούσα βασιλεία του οργουελικού ψεύδους δεν είναι ένα κακό, αλλά μια κακοήθης νόσος.
12α. Ο σύγχρονος μηδενισμός είναι η υπαρξιακή έκφραση μιας τυπικής υλικής συνθήκης: μιας κατάστασης παντοειδούς εξάρτησης από τις υποδομές του Κεφαλαίου. Δεν είναι καθόλου υγιές να εναποθέτεις τη ζωή σου, μέρα με τη μέρα, στα χέρια του δήμιου σου.
13. Το σύμπτωμα είναι η διέξοδος μιας κατάστασης πόνου χωρίς διέξοδο. Αν κάποιος δεν μπορεί να βρει, στην Ιστορία που του αφηγούνται, κανένα νήμα που θα τον οδηγήσει πίσω στον κόσμο που γεννήθηκε, τότε δεν μπορεί να βρει το νήμα της δικής του ζωής. «Οι πατέρες έφαγαν άγουρα σταφύλια και τα δόντια των τέκνων μούδιασαν».
14. Υπάρχουν αυτοί που γράφουν ιστορία και αυτοί που την αφηγούνται. Αυτοί που γράφουν την ιστορία γνωρίζουν ότι αυτοί που την αφηγούνται λένε ψέματα. Αλλά αυτό το ψέμα είναι επίσης ο όρος, γι' αυτούς, για να μπορούν να συνεχίσουν να την γράφουν ανεμπόδιστα.
15. «Ήταν ρώσοι στρατιωτικοί, στη σοβιετική Ρωσία, εκείνοι που δίδαξαν στους Γερμανούς την τακτική του πολέμου με τανκς, με την οποία καταπόντισαν τη Γαλλία στο Β' ΠαγκόσμιοΠόλεμο· ομοίως, ήταν σοβιετικά στελέχη εκείνα που εκπαίδευσαν τους πρώτους Γερμανούς πιλότους εφόδου, που επρόκειτο να αποτελέσουν τέτοια έκπληξη στην αρχή του ίδιου πολέμου» (Franz Jung, Le chemin vers le bas). Τον Αύγουστο του 1936, δηλαδή μετά το ξέσπασμα του ισπανικού εμφυλίου πολέμου, σύσσωμη η Κεντρική Επιτροπή του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος ομόφωνα υπέγραψε μια έκκληση «Για τη σωτηρία της Ιταλίας και τη συμφιλίωση του ιταλικού λαού». Η έκκληση είχε ως εξής: «Οι κομμουνιστές υιοθετούν το φασιστικό πρόγραμμα του 1919, το οποίο είναι ένα πρόγραμμα ειρήνης, ελευθερίας και υπεράσπισης των συμφερόντων των εργατών, και σας λένε: ας αγωνιστούμε μαζί για την πραγματοποίηση αυτού του προγράμματος». Βγάλτε άκρη με αυτό, αν μπορείτε!
16. Ποτέ τόσο λίγοι άνθρωποι δε μίλησαν για τον εαυτό τους όσο σε αυτή την κοινωνία του γενικευμένου ναρκισσισμού. Είναι μέσω του Εγώ που η κοινωνική μαγεία σε κρατάει. Το να λειτουργείς πέραν του Εγώ δεν συνιστά ηθική προσταγή, αλλά στρατηγική προϋπόθεση.
17. Κατά βάθος, κάθε ακτιβισμός είναι, εκ φύσεως, ουσιωδώς θεραπευτικός. Αφήνοντας κατά μέρος την προσωρινή αναταραχή που μπορεί να προκαλέσει περιστασιακά στα MME, η πραγματική χρησιμότητά του είναι να επιτρέψει στους ακτιβιστές να «νιώσουν καλύτερα με τον εαυτό τους», να τους δώσει το ξεχωριστό αίσθημα ότι δεν είναι «σαν όλους τους άλλους», αυτή την παθητική μάζα ηλιθίων και αναίσθητων μπάσταρδων. Για τον ακτιβιστή, το να προσποιείται ότι ενεργεί «για τους άλλους», «για τον πλανήτη» ή «το κοινό καλό», δεν είναι παρά μια πονηρή μορφή ναρκισσισμού και καθολικής αυτοπροβολής. Μέσω αυτού του εμπορίου χάριτος, επιδιώκουν, υπό την κάλυψη γενικών και ευγενικών κινήτρων, τη δική τους ατομική ηθική πρόοδο.
18. Ήταν μέσω των όρων της θεωρίας παιγνίων που σχεδιάστηκε ιδιοφυώς το μείγμα συνεργασίας και ανταγωνισμού, πληροφόρησης και συγκάλυψης, ειρήνευσης και πολέμου, περιορισμένης ορθολογικότητας και καθαρής παραφροσύνης, ξέφρενου ατομισμού και κοινωνικών μέτρων, που συνθέτει τη σημερινή αυτοκρατορική κοινωνία. Το μέρος στην Καλιφόρνια όπου αναπτύχθηκε αυτή η θεωρία είναι δεν είναι καθόλου τυχαία το ίδιο όπου στη συνέχεια επινοήθηκαν όλοι οι εξατομικευμένοι κυβερνητικοί (cybernétiques) μηχανισμοί για τους οποίους αποτελεί το βασικό κώδικα. Στο ερώτημα, "Τι εφαρμόζουν οι εφαρμογές;", η απάντηση είναι απλή: τη θεωρία παιγνίων.
19. Στη δεκαετία του 1950, οι δημιουργοί της θεωρίας παιγνίων συνήθιζαν να παίζουν στον ελεύθερο χρόνο τους, στην καφετέρια της Rand Corporation όπου εργάζονταν, ένα επιτραπέζιο παιχνίδι δικής τους επινόησης, με τίτλο «Fuck your buddy!». Το «Fuck your buddy» είναι η δεδομένη ηθική όλων των σημερινών κοινωνικών σχέσεων· για τις αισθηματικές όπως και για τις επαγγελματικές, για τις φιλικές όπως και για τις εμπορικές, για τις εικονικές ή τις πραγματικές. Δεν υπάρχει τίποτα λιγότερο παιγνειώδες από την καθολική παιγνειοποίηση. Όταν ακόμη κι ο αριθμός των «φίλων» σου γίνεται πεδίο ανταγωνισμού, έτσι και η συμπάθεια γίνεται απλώς μια στιγμή μέσα στη γενικευμένη εχθρότητα.
20. Οι κοινωνικές μυθοπλασίες είναι από τη φύση τους αποτελεσματικές. Στην παλαιά μυθοπλασία, ο άνθρωπος εμφανιζόταν ως ιδιοκτήτης της εργατικής του δύναμης, την οποία στη συνέχεια την πωλούσε στον ιδιοκτήτη των μέσων παραγωγής. Το υποκείμενο παρέμενε ελεύθερο ακόμη και στην υποταγή του και κυρίαρχο ακόμη και στην αλλοτρίωση του χρόνου και της δύναμής του. Η αξιοπρέπεια και η ακεραιότητά του ήταν κατοχυρωμένες για πάντα, ακόμη κι αν παραβιάζονταν καθημερινά. Αυτό ήταν το υποκείμενο του κλασικού ανθρωπισμού, για το οποίο οι νομικοί και οι στρατευμένοι δεν μιλούν ποτέ χωρίς ένα νοσταλγικό τσίμπημα στην καρδιά, αν και δε μπορούν να αναγνωρίσουν την ημερομηνία λήξης του ως κοινωνική μυθοπλασία. Η κυρίαρχη μυθοπλασία, σήμερα, είναι αυτή του ανθρώπινου κεφαλαίου. Το υποκείμενο του ανθρώπινου κεφαλαίου ορίζεται ως το άθροισμα του κοινωνικού του κεφαλαίου, του κεφαλαίου της υγείας του, του κεφαλαίου των σχέσεών του, του πολιτιστικού κεφαλαίου, του κεφαλαίου των μαλλιών του κλπ. Σε καμία περίπτωση δεν κατέχει το κεφάλαιο που είναι. Είναι το κοινωνικό του κεφάλαιο, το κεφάλαιο της υγείας του, το κεφάλαιο των σχέσεών του, το πολιτισμικό του κεφάλαιο, το κεφάλαιο του κύρους του, το κεφάλαιο των μαλλιών του κλπ. Και αυτά δεν είναι πράγματα που μπορεί να νοικιάσει, να αλλοτριώσει ή να διαθέσει σε άλλους δίχως την ίδια στιγμή να τα χάσει, δίχως να χάσει τον εαυτό του. Κι είναι τότε που ζηλεύει ακόμη περισσότερο. Ούτε είναι πράγματα που υπάρχουν από μόνα τους, έξω από τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις που τα κάνουν να υπάρχουν, και οι οποίες είναι σημαντικό, ακριβώς γι’ αυτό, να πολλαπλασιαστούν όσο το δυνατόν περισσότερο. Αυτά τα κεφάλαια είναι ρευστά κεφάλαια που όπως υπάρχουν ρευστά νομίσματα: χρειάζεται μόνο να ενεργοποιούνται, να διατηρούνται, να συσσωρεύονται, να λατρεύονται, να μεγιστοποιούνται. Εν ολίγοις: να παράγονται κάθε στιγμή και σε κάθε αλληλεπίδραση —σε επαγρύπνηση για την υποτίμησή τους. Το υποκείμενο του ανθρώπινου κεφαλαίου, που είναι υπηρέτης του κεφαλαίου πολύ περισσότερο από κύριος του εαυτού του, επιχειρηματίας του εαυτού του πολύ περισσότερο από γαλήνιος ιδιοκτήτης του ατόμου του, γνωρίζει επομένως μόνο στρατηγικές αλληλεπιδράσεις των οποίων η έκβαση πρέπει να βελτιστοποιηθεί. Η θεωρία των παιγνίων —για την οποία κανένα τέχνασμα, κανένα ψέμα και καμία προδοσία δεν είναι υπερβολικά προκειμένου να επιτευχθούν οι σκοποί της— είναι η θεωρία του «υποκειμένου» της απόλυτης επισφάλειας, της προγραμματισμένης απαξίωσης και μιας τέτοιας ασυνέπειας ώστε μπορεί να ακυρωθεί με το παραμικρό λάθος, ανάλογα με τις απρόβλεπτες μεταβολές της κοινής γνώμης και τους ισχύοντες κώδικες. Η μετατροπή του ανθρώπινου ζώου σε κενό, φρενήρες και αγωνιώδες υπολογιστικό κέντρο: αυτή είναι η ανθρωπολογική μετάλλαξη που επισφραγίζουν τα κοινωνικά δίκτυα.
21. Αυτή η κοινωνία, ερωμένη ιδιαιτέρως ζηλιάρα, υποδέχεται ως συγκινητική απόδειξη αφοσίωσης κάθε φορά που ένα από τα μέλη της δέχεται, για χάρη της ίδιας και των παρακμιακών «αξιών» της, να προδώσει ένα φίλο, έναν αγαπημένο, ένα συγγενή. Αυτό που προωθείται, πίσω από το μιντιακό τελετουργικό της δημόσιας εξομολόγησης, είναι μια κοινωνία της προδοσίας —μια κοινωνία στην οποία η αμοιβαία προδοσία, δηλαδή η δυνατότητά της ανά πάσα στιγμή, ισχύει ως νέο κοινωνικό σύμφωνο. Όλη αυτή η παρρησία που εκκρίνει στο κοινό, είναι αυτή η οποία δεν έχει θέση στις σχέσεις που ενοχοποιεί και που, μαζί με τα γλυφτρόνια της, τις αποπέμπει στην οριστική φασματικότητα τους.
22. Η επιτακτική ιδεολογική ευθυγράμμιση που απαιτήθηκε από τους πολίτες κατά τη διάρκεια της Επιχείρησης Covid —ακολουθούμενη από την Επιχείρηση Ουκρανία, την Επιχείρηση Κλίμα και την Επιχείρηση Παλαιστίνη— αποτέλεσε αφορμή για εκείνο το είδος της εξέγερσης των μετρίων που συνοδεύει πάντα τον εκφασισμό των κοινωνιών.
23. Ο φασισμός είχε ήδη κερδίσει από τη στιγμή που οι πάντες παραιτήθηκαν από το να σκεφτούν το «επεισόδιο Covid». Καθένας είδε τότε ξεκάθαρα τι στο διάολο άξιζε η «κουλτούρα», όπως και όλοι αυτοί οι «κριτικοί διανοούμενοι» που προσκολλήθηκαν περισσότερο στην κοινωνική τους θέση παρά στη σκέψη τους. Την περιφρόνηση της κουλτούρας και της νοημοσύνης, την επισφράγισε με την συνένοχη σιωπή της όλη αυτή η Ζόμπι αριστερά, πολύ προτού έρθουν οι φασίστες να τις ποδοπατήσουν.
24. Όσοι ισχυρίζονται ότι κάπου υφίσταται μια συγκροτημένη δύναμη, ένα δεδομένο κίνημα πάνω στο οποίο μπορεί να βασιστεί η δυνατότητα μιας επανάστασης, ή, έστω απλώς να αντιταχθεί στις κυβερνητικές μεθοδεύσεις, δεν αυταπατούνται και δεν παραπλανούν μόνο τους εαυτούς τους. Καταλαμβάνοντας το έδαφος μ’ αυτό τον τρόπο, εμποδίζουν την ανάδυση καθετί νέου, καθετί ικανού να συλλάβει την εποχή και να την αρπάξει από το λαιμό.
25. Η ανάγκη για παραισθήσεις σχετικά με την ύπαρξη ενός κινήματος πηγάζει από το γεγονός ότι, για έναν ορισμένο αριθμό αποτυχημένων, αυτή η μυθοπλασία αντικαθιστά την κοινωνική συνέπεια: «να ανήκουν». Είναι σύνηθες, όταν δεν ξέρεις τι θέλεις, να καταλήγεις να θες να υπάρχεις — κι έπειτα, μοιραία να αποτυγχάνεις, αφού η ύπαρξη δεν μπορεί ποτέ να είναι αποτέλεσμα της βούλησης. Κάποιοι, προφανώς πίστεψαν ότι μπορούμε να εφαρμόσουμε στην επανάσταση την αρχή «fake it until you make it», που σημειωνεί μεγάλη επιτυχία στην οικονομία των επιχειρήσεων start-up.
26. Στο μέτρο που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν καταλάβει την ουσία της κοινωνικής ύπαρξης και την αξία που της αποδίδεται, οι στρατευμένοι ριζοσπάστες έχουν σταδιακά υποχωρήσει σε ένα περιθωριακό υποτομέα αυτών των δικτύων, ο οποίος τους έχει απορροφήσει σχεδόν εξ ολοκλήρου. Η αδυναμία, και ο περιττός τελικά χαρακτήρας, της διάρθρωσης μιας αποτελεσματικής στρατηγικής είναι η λογική κατάληξη. Στο εξής, τα κοινωνικά κινήματα υπάρχουν πρώτα και κύρια σαν υποστήριξη της ατομικής ύπαρξης των οργανωμένων στα κοινωνικά δίκτυα. Αν αυτά τα κινήματα δεν οδηγούν πουθενά, αν έχει τόσο μικρή σημασία αν καταλήγουν σε νίκη ή ήττα, είναι επειδή εκπληρώνουν ήδη επαρκώς αυτή την ανεπαρκή λειτουργία.
27. Για τον ακτιβιστή, ο λόγος ύπαρξης της δράσης είναι σχετικός μόνο με τις εικόνες που μπορούν να παραχθούν απ’ αυτή, και ακόμη περισσότερο με την πολιτική εκμετάλλευση αυτών των εικόνων, οπότε δεν υπάρχει λόγος να σκανδαλιζόμαστε από τη στρατηγική εκτροπή ή την ζαμανφουτίστικη τακτική των εν λόγω δράσεων. Η αληθινή αποτελεσματικότητα της πράξης βρίσκεται έξω από την ίδια, στις μιντιακές παρενέργειες που οφείλει να επιτρέψει. Από αυτή την άποψη, ένας σοβαρός τραυματισμός δεν είναι απαραίτητα απώλεια, και μια ισοπεδωτική ήττα μπορεί εξίσου εύκολα να μετατραπεί σε μια ηχηρή επιτυχία, εφόσον κάποιος τουλάχιστον δεν παραείναι ευαίσθητος στην οδύνη των μαρτύρων.
28. Η ακατάσχετη θριαμβολογία, ακολουθούμενη από βουβαμάρα για την ήττα μόλις αυτή συμβεί, σηματοδοτεί, τόσο μεταξύ των ακτιβιστών όσο και των συνδικαλιστών, μια από τις πιο διεστραμμένες μορφές που παίρνει, στην αριστερά, η αγάπη για την ήττα. Ο πανηγυρισμός ανύπαρκτων νικών συγκαλύπτει βολικά την τελική υποχώρηση ή, πιο συχνά, την πλήρη απουσία στρατηγικής. Πρέπει να σκεφτούμε, χωρίς να είναι παράδοξο, ότι οι πραγματικοί ηττοπαθείς είναι εκείνοι που, πάντα θετικοί, δεν σταματούν ποτέ να χειροκροτούν και να αλληλοσυγχαίρονται. Κι ότι είναι εκείνοι που ασκούν χωρίς αυταρέσκεια κριτική στο «κίνημα», που υποδηλώνουν, με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο, την άρνησή τους να ηττηθούν βλακωδώς, και συνεπώς, την αποφασιστικότητά τους να νικήσουν.
29. Υπάρχουν όσοι θέλουν να νικήσουν και όσοι επιθυμούν να αναγνωριστούν — μ’ άλλα λόγια όσοι θεωρούν νίκη την αναγνώριση. Η αληθινή νίκη δεν αφορά τον εχθρό, αλλά τη δυνατότητα, στον απόηχο των τακτικών επιτυχιών, να αναπτύξεις κανείς τα δικά σου σχέδια. Και πάλι όμως, θα πρέπει κανείς να έχει κάποια.
30. Ο τρόπος που αίφνης, κατά τη διάρκεια του coup du monde όπου ο Covid υπήρξε η αφορμή του, δεν είχε απομείνει κανείς πλέον για να αντιμετωπίσει την κυβέρνηση, υποστηρίζει αυτή την άλλη υπόθεση: ότι όλος ο κόσμος βρίσκεται κάπου αλλού.
31. Δεν υφίσταται κανένα προνόμιο της πολιτικής συνείδησης. Κανείς, τα τελευταία χρόνια, δεν αποδείχθηκε πιο παραπλανημένος εκτός από εκείνους που πιστεύουν ότι είναι «πολιτικοποιημένοι». Κανείς δεν υπήρξε πιο ηλίθιος εκτός από τους «καλλιεργημένους». Είναι οπουδήποτε αλλού παρεκτός μεταξύ των «πολιτικοποιημένων» που πρέπει να αναζητήσουμε αυτούς με τους οποίους θα κάνουμε την επανάσταση — έχουν να χάσουν πολύ μεγάλο κοινωνικό κεφάλαιο ώστε να μην είναι ηλίθιοι και δειλοί.
32. Δεν θα ξανακούσετε πλέον νέα μας, ή μόνο κατά τύχη. Λιποτακτούμε από τον δημόσιο χώρο σας. Περνάμε στην πλευρά της πραγματικής κατασκευής δυνάμεων και μορφών. Περνάμε στην πλευρά της συνομωσίας, την πλευρά της ενεργού συνομωσιολογίας. We are «exiting the vampire's castle». See you on the outside!
33. Πιστέψτε αρκετά σε αυτό που σκέφτεστε για να μην το πείτε. Πιστέψτε αρκετά σε αυτό που κάνουμε ώστε να μην το δημοσιοποιείτε. Αφήστε στους χριστιανούς και τους αριστερούς την προτίμηση του μάρτυρα για δημόσιες σχέσεις.
34. Θα υπάρξει μόνο αυτό που θα χτίσουμε. Είναι ακριβώς επειδή δεν υπάρχει κανείς για να σωθεί που η επανάσταση είναι τόσο αναγκαία. Το κεντρικό πολιτικό ζητούμενο του 21ου αιώνα είναι να ξέρουμε πως κατασκευάζονται συλλογικές πραγματικότητες που δεν θεμελιώνονται στην θυσία.
35. «Από εδώ είναι που θέλουμε να συμβάλουμε στη δημιουργία, σαν συλλογικό μέτωπο κύματος, των συνθηκών για μια ηθική πολιτισμική αλλαγή που θα μας επιτρέψει να ξεφύγουμε από την παγίδα της σημερινής πολιτισμικής συμβίωσης, η οποία επικεντρώνεται σε σχέσεις δυσπιστίας και ελέγχου, κυριαρχίας και ανταγωνισμού που χαρακτηρίζουν την πατριαρχική-μητριαρχική κουλτούρα που διατηρούμε πρακτικά σε όλο τον πλανήτη» (Humberto Maturana & Ximena Davila, Habitar Humano).
36. Αυτοί που έχουν κερδίσει τον πόλεμο δεν έχουν παρά μόνο τη λέξη «ειρήνη» στο στόμα. Αυτοί που έχουν οικειοποιηθεί τα πάντα δεν μιλάν παρά μόνο για συμπερίληψη. Αυτοί που εμπνέονται από τον πιο πρόσφατο κυνισμό δεν δίνουν άλλη εντολή παρεκτός καλοσύνη. Κατάφεραν μάλιστα το θαύμα να προσηλυτίσουν σε αυτές τις «αξίες» λίγο πολύ τους αριστερούς και τους στρατευμένους όλου του κόσμου. Κατά αυτόν τον τρόπο πέτυχαν να απωθήσουν ακόμη και την πιθανότητα μιας επανάστασης. Και πράγματι, οι νικητές βρίσκονται σε θέση να γνωρίζουν καλά ότι δεν υφίσταται μια συμπεριληπτική επανάσταση, εφόσον αυτή συνίσταται τουλάχιστον στον βίαιο αποκλεισμό τους. Ούτε επανάσταση καλοπροαίρετη ή οικολογική — εκτός αν θεωρήσουμε τέτοιες, το κάψιμο παλατιών, την αντιπαράθεση με τις ένοπλες δυνάμεις ή το σαμποτάζ σημαντικών υποδομών. «Μόνο η βία βοηθά εκεί που η βία βασιλεύει», έλεγε ο Μπρεχτ. Η ειρήνη, για τους νικητές δεν είναι παρά η αιωνιότητα της νίκης τους.
37. Τα καθίκια χρησιμοποιούν κάθε δυνατή ανθρωπιστική ιδεολογία προκειμένου να απαγορεύσουν κάθε σαφή διαίρεση εντός της ανθρωπότητας, η οποία προφανώς θα ήταν εις βάρος τους. Είμαστε υπέρμαχοι ενός κόσμου χωρίς καθίκια. Μας φαίνεται ένα ελάχιστο, συνεκτικό και ικανοποιητικό πρόγραμμα.
38. Το να μαθαίνουμε να αναγνωρίζουμε τα καθίκια, και πρωτίστως να παραδεχόμαστε την ύπαρξή τους, συνιστά τη γέννηση της δύναμής μας: ο αναλφαβητισμός και η αδιαφορία σε ηθικά ζητήματα, είναι, εξυπακούεται, προς όφελος των καθικιών.
39. Το Κόμμα ενισχύεται με την εξάγνισή του από τα οπορτουνιστικά, μηδενιστικά, σκεπτικιστικά, Covid-ιστικά, διαστροφικά, ναρκισσιστικά, μεταμοντέρνα κ.λπ., στοιχεία του.
40. Δεν μπορούμε να συνθέσουμε μια αληθινή συλλογική δύναμη παρά μόνο με εκείνους που έπαψαν να φοβούνται να μείνουν μόνοι.
Υποσημειώσεις
[1] Αμετάφραστο λογοπαίγνιο. Extractivisme, εξορυκτισμός που εδώ παραπέμπει και στον υπερακτιβισμό.
Απόδοση από το γαλλικό πρωτότυπο
Hangover
Δεκέμβριος 2023